Als je in Noord-Frankrijk rondreist met de camper ontkom je er als goedwillende toerist niet aan om een of meer gotische kathedralen te bezoeken. Het noorden van Frankrijk is een streek waar de gotische bouwkunst zijn absolute hoogtepunt bereikte. Middeleeuwse bisdommen beconcurreerden elkaar: wie zou de mooiste, grootste, rijkst versierde kathedraal kunnen bouwen?
Bij een bezoek aan zo’n kathedraal duizelt het je soms van de hoogte, de luchtbogen, het gebrandschilderd glas, de eindeloze hoeveelheid beelden, de omvang van het bouwwerk dat met veel vakmanschap maar met middeleeuwse gereedschappen tot stand werd gebracht. Geen wonder dat er soms eeuwen aan werd gebouwd – maar dan heb je ook wat.
Gelukkig hebben de meeste kathedralen de tands des tijds, oorlogsgeweld en soms ondeskundige restauraties redelijk goed overleefd. Soms zie je nog een middeleeuwse bezuinigingspost in beeld: bijvoorbeeld twee torens van verschillende hoogte.
In veel gevallen is de gotische kathedraal de vervanger van een eerder bouwwerk dat er nu uiteraard niet meer is.
In de stad Beauvais hebben ze een vrij unieke situatie. Men wilde de hoogste gotische kathedraal van de hele streek bouwen, als vervanging van een romaanse kerk uit de tiende eeuw. Ze begonnen met het koor van de kerk. Het oude romaanse kerkje bleef zo lang nog in gebruik. En, ere wie ere toekomt, het koor is qua hoogte onovertroffen. Alleen – in 1284, dus niet zo lang na de voltooiing van het koor in 1272, stortte een deel in en was herstel nodig.
Ook de toren moest hoger worden dan alle andere. Omdat de kerk eigenlijk nog maar half af was, werd een vieringtoren gebouwd, op de kruising van koor en transept. Een toren die meer dan 150 meter hoog is geworden. Ook de toren, voltooid in 1569, was maar een vrij kort leven beschoren – na vier jaar stortte de toren in.
In 1573 gooiden de bouwers de handdoek in de ring.
Aan het schip van de kerk, die de hoogste, grootste en mooiste in zijn soort had moeten worden, zijn ze nooit echt toegekomen.
En dat resulteerde in een bijzondere situatie.
Op de plaats waar het schip van de kerk had moeten komen staat nu nog steeds een deel van het tiende-eeuwse romaanse kerkje waarvoor de machtige gotische kathedraal in de plaats zou komen. En dat leidt tot het bizarre beeld van een eenvoudig stokoud kerkje, een bouwkundige dwerg, dat aansluit op het reusachtige, misschien wel meest indrukwekkende gotische koor van de wijde omgeving.
En zelfs het interieur van dat indrukwekkende gotische koor wordt ontsierd door enorme houten stutten. Er zit werking in het gebouw, ontdekte men aan het einde van de 20e eeuw.
